Trương Huyền Đức, người từng làm việc với Jaime Jasso tại Công ty VFX nổi tiếng Industrial Light & Magic, đã đứng lên đại diện cho những nghệ sĩ nước ngoài làm việc trực tiếp với phía Ban tổ chức Rap Việt về các vi phạm bản quyền hình ảnh.
Ngày 6/11, Trương Huyền Đức đã phản ánh với bên vi phạm Rap Việt: "Các bạn 'cam kết thực hiện theo đúng các yêu cầu của pháp luật và các quy định về vấn đề bản quyền', nhưng các yêu cầu của artists thì... chưa thấy đả động gì nhé.
"Ngoài ra các hình ảnh liên quan vẫn dùng tràn lan trong các clip và video. Các bạn tự xóa hay để phải flag đây? Flag bay mất kênh là chuyện không ai muốn đâu, nhưng nếu phải làm thì cũng sẽ làm thôi."
Trương Huyền Đức (fxEVo) là một designer nổi bật trong lĩnh vực thiết kế đồ họa tại Việt Nam. Anh theo học kiến trúc tại Đại học Kiến trúc TPHCM, là kỹ thuật viên được chứng nhận tại ARRI ASIA, có kinh nghiệm cố vấn tại The Academy. Anh hiện đang là Giám đốc nghệ thuật tại Sky Mavis, công ty xây dựng game với nền kinh tế do người chơi làm chủ và mở rộng quy mô NFT cho các quốc gia kỹ thuật số.
Phía Phan Law đại diện pháp luật của Vie Channel ngay từ đầu đã bị coi là có động thái không đẹp với những nghệ sĩ liên quan vì đã yêu cầu họ ký một NDA (Non-disclosure agreement) ngay cả trước khi bắt đầu giao tiếp. Cam kết bảo mật này tạo tình thế vô cùng bất lợi vì luật ràng buộc người ký không được tiết lộ bất kỳ thông tin nào nếu không họ sẽ bị phạt nặng.
Ngày 28/11, Trương Huyền Đức cập nhật tình hình vụ Rap Việt - Vie Channel trên trang Facebook cá nhân:
"Sau rất nhiều thời gian chờ đợi thì Vie Channel đã giao vụ việc cho Phan Law Vietnam xử lý, và bên Phan Law trước khi đi vào làm việc thì yêu cầu các họa sĩ ký một hợp đồng bảo mật thông tin với nhiều điều khoản rất bất lợi, vì lý do nếu các họa sĩ ký hợp đồng bảo mật này, dù thỏa thuận bồi thường có đạt hay không, họ sẽ không có quyền công bố với dư luận vì như vậy sẽ vi phạm thỏa thuận bảo mật. Nói chung đây là một nước đi hiểm mà các bạn nên cẩn thận trong các vụ tranh chấp tương tự, bên vi phạm sẽ bình thường hóa vấn đề này và nói rằng đây là thủ tục tất yếu của một trao đổi dân sự, không có đâu nhé, hai bên đồng ý thì chúng ta mới ký, không có cứ đàm phán là tự động phải bảo mật. Ngoài ra mình cũng không chấp nhận việc "đóng cửa bảo nhau", vi phạm trên nền tảng public và dưới dạng promotional work, thì mình cứ làm việc public thôi, công luận đứng về phía các họa sĩ, các bạn muốn lật ngược à?Vấn đề thứ hai là Phan Law mô tả vụ việc rằng có sự trùng hợp và tương tự trong hình ảnh mà Rap Viet sử dụng với hình ảnh sở hữu của các họa sĩ, mô tả này rõ ràng là lươn lẹo và ngụy biện. Mình cũng đã yêu cầu Phan Law rút lại mô tả trên và việc đàm phán chỉ tiếp tục nếu như Phan Law thừa nhận vụ việc là một sự xâm phạm trực tiếp và trắng trợn hình ảnh thuộc sở hữu của các họa sĩ, chứ không phải là một sự lấy cảm hứng hay reference gì khác. Đây cũng là lý do tại sao việc đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn trả lời phỏng vấn về case Rap Viet, đã liên tưởng vụ việc với với "văn hóa reference", là một hành động phá hoại gây ảnh hưởng rất lớn đến các họa sĩ khi Phan Law có thể vin vào ý kiến này để hướng lập luận theo chiều có lợi cho họ. Vì thế nếu Phan Law lằng nhằng trong việc rút lại mô tả trên, mình sẽ yêu cầu thành lập một hội đồng thẩm định có thành viên là các họa sĩ/designer có uy tín trong lĩnh vực chứ không phải là các bù nhìn của bên vi phạm.Vấn đề thứ ba, Phan Law vẫn ép các họa sĩ phải tự chứng minh thiệt hại, và tự tính toán các giá trị mà Rap Viet đã lạm dụng được để đưa ra bồi thường, đối với mình và các họa sĩ, đây đơn giản là làm khó các họa sĩ chứ không có sự cầu thị và hợp tác như trong tuyên bố. Thậm chí hiện Phan Law còn chưa biết các họa sĩ yêu cầu bồi thường như thế nào, dù thông tin này đã được chuyển tới đại diện của Vie Channel từ rất lâu.Rap Viet và Phan Law cần làm việc với các họa sĩ với một thái độ cầu thị hơn.Mình sẽ tiếp tục cập nhật sau, và như mình đã nói, vụ việc này sẽ phải trở thành một case study, về cả nghề nghiệp, luật pháp, lẫn truyền thông."
"Xin chào Mr Tín,Tôi cũng tuyên bố rằng vì cả tôi và ông Jasso đều không chính thức đồng ý hoặc ký kết bất kỳ thỏa thuận NDA nào nên trước và sau cuộc thảo luận này, chúng tôi hoàn toàn có quyền tiết lộ bất kỳ thông tin nào trong cuộc trò chuyện này cho bất kỳ bên nào mà chúng tôi cho là cần thiết. Cũng không có thủ tục pháp lý tự động nào quy định việc xác thực các thỏa thuận NDA tưởng tượng như vậy. Vì vậy, yêu cầu của bạn về việc "Phan Law đề nghị tất cả các bên liên quan giữ bí mật và không tiết lộ cho bên thứ ba không liên quan bao gồm nhưng không giới hạn như các đơn vị truyền thông, báo chí, cơ quan nhà nước ..." là hoàn toàn bị từ chối.Trân trọng,Đức "
Nguyên văn:
"Hello Mr Tín,
I also declare that since both I and Mr. Jasso didn't officially agree or sign to any NDA agreement, before and after this discussion, we fully retain our right to disclosure any pieces of information in this conversation to any parties we deem necessary. There is also no automatic legal procedure that invoke the validation of such imaginary NDA agreements. Therefore, your request of "Phan Law requests all related parties to keep it confidential and not disclose it to any unrelated third parties including but not limited as media units, press agencies, state agencies, etc" is fully denied.
Best regards,
Duc"
Trương Huyền Đức chia sẻ thêm: "Các bạn [Phan Law] "request" thì mình "deny" thôi, công bằng, Luật Việt Nam cứ có chữ ký đi thì hẵng nói chuyện, mình không ký cái hợp đồng bảo mật nào cả thì đừng hù nhau nhé, cũng không có cái trình tự tự động nào kiểu như các Act của Luật Liên Bang Hoa Kỳ đâu mà nghĩ request là tự động có."
Trương Huyền Đức còn ví nhãn hàng Samsung Galaxy Z Flip3 nhà tài trợ chiếm spotlight "flip bánh tráng xin hân hạnh tài trợ màn lật mặt".
Đáng tiếc hơn là sau khi sự việc vi phạm bị phanh phui, những rapper và nghệ sĩ khác làm việc cho chương trình đã phải chấp nhận nhiều chỉ trích, vu khống và các hình thức meme chế giễu trên mạng.
Trương Huyền Đức cho rằng việc vi phạm bản quyền này đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến các nghệ sĩ có liên quan cũng như làm giảm cảm tình từ công chúng đối với nghệ thuật nội địa, từ đó gián tiếp hạn chế cơ hội việc làm vì gây nghi ngờ về khả năng sáng tạo của họ.
Trên mạng xã hội, nhiều bình luận chỉ trích nhà sản xuất chương trình Rap Việt đặc biệt vì lý do là một chương trình tìm kiếm tài năng thì lại không nên coi thường chất xám của nghệ sĩ như vậy, chưa kể trên phương diện đang là đại diện cho một nền văn hóa nghệ thuật mà lâu nay vẫn chưa được coi trọng trước cái nhìn của toàn quốc và thế giới mà đã gây tác động xấu lên bộ mặt nhạc rap Việt Nam.
"Rap Viet và Phan Law cần làm việc với các họa sĩ với một thái độ cầu thị hơn. Vụ việc này sẽ phải trở thành một case study, về cả nghề nghiệp, luật pháp, lẫn truyền thông."
Có người cho rằng Vie Channel chỉ đang tính co kéo cho hết chương trình rồi lặn luôn vì nghĩ thế là tình huống sẽ êm. Trương Huyền Đức trả lời:
"Không sao, thời gian và tiền mình cũng chả thiếu, các bạn muốn war of attrition thì xin tiếp chiêu. Tranh chấp nhà đất vài chục năm còn theo được mà. Xin lỗi các bạn, mình là mình theo phong cách của đồng chí Phạm Văn Đồng và Nguyễn Cơ Thạch nhé, chúng ta làm việc với quốc tế, chúng ta cứ minh bạch rõ ràng với công luận nội dung trao đổi, chỉ có sợ hãi và hèn nhát mới phải xin giữ bí mật.Đúng như Phan Law tuyên bố, 'everything is possible' thật."
Vào thời điểm nóng này, vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng khi nào là thời hạn cuối của cuộc đàm phán hoặc câu trả lời dứt khoát, nhưng chắc chắn sẽ có thêm những mâu thuẫn xảy ra. Bức màn của sự chính đáng chắc chắn sẽ được hé lộ. Cuối cùng, hy vọng văn hóa nghệ thuật Việt Nam sẽ học hỏi được điều gì đó và trở nên khai sáng hơn trong tương lai.
Comments