Theo Quốc hội Nga, một nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc đã lên tiếng ủng hộ rõ ràng cuộc chiến của Nga đối với Ukraine - những nội dung này không có trong tuyên bố được đưa ra từ phía Trung Quốc và đi ngược lại với những nỗ lực trước đây của Bắc Kinh nhằm duy trì thái độ trung lập.
Các quan chức cấp cao của Nga và Trung Quốc đã thành lập một mặt trận thống nhất để mở đường cho cuộc gặp dự kiến giữa Putin và Tập bên lề hội nghị thượng đỉnh khu vực ở Uzbekistan (Tổ chức Hợp tác Thượng Hải) - cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên của họ kể từ khi Nga xâm lược Ukraine.
Vào thứ Năm và thứ Sáu tuần trước, nhà lập pháp hàng đầu của Trung Quốc Lật Chiến Thư (Chủ tịch Nhân Đại) - một đồng minh thân cận của ông Tập và lãnh đạo đứng thứ ba của Đảng Cộng sản Trung Quốc - đã gặp Vyacheslav Volodin, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga và các nhà lập pháp Nga khác ở Moscow sau khi tham dự Diễn đàn Kinh tế Phương Đông ở thành phố Vladivostok.
Theo tuyên bố từ Duma Quốc gia, ông Lật đảm bảo với các nghị viên rằng "Trung Quốc hiểu và ủng hộ Nga trong các vấn đề đại diện cho lợi ích sống còn của nước này, đặc biệt là về tình hình ở Ukraine."
"Chúng tôi thấy rằng Mỹ và các đồng minh NATO của họ đang mở rộng sự hiện diện của mình gần biên giới Nga, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia và cuộc sống của công dân Nga. Chúng tôi hiểu một cách đầy đủ sự cần thiết của tất cả những biện pháp mà Nga đang thực hiện để bảo vệ các lợi ích cốt lõi của mình, và chúng tôi đang cung cấp sự hỗ trợ của chúng tôi," - lời ông Lập được trích dẫn.
Ông nói thêm: "Về vấn đề Ukraine, chúng tôi thấy họ đã đặt Nga vào tình thế bất khả thi như thế nào. Và trong trường hợp này, Nga đã đưa ra một lựa chọn quan trọng và đáp trả một cách kiên quyết."
Bắc Kinh kiên quyết từ chối lên án cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine - hay thậm chí không coi đó là "cuộc chiến tranh". Thay vào đó, họ đã nhiều lần đổ lỗi trong cuộc xung đột cho NATO và Mỹ.
Nhưng trước đây các quan chức Trung Quốc đã không công khai tán thành "sự cần thiết" của cuộc xâm lược của Nga, hoặc không thừa nhận rằng Bắc Kinh đang "hỗ trợ". Ngôn ngữ ủng hộ rõ ràng đó không có trong bản tường thuật của phía Trung Quốc về các cuộc họp. Trên thực tế, trong phiên bản tiếng Trung không trích dẫn bất kỳ phát biểu nào của ông Lật đề cập đến Ukraine.
Theo Tân Hoa xã, ông Lật bày tỏ thiện chí của Trung Quốc trong việc "tiếp tục làm việc với Nga để ủng hộ nhau một cách vững chắc về các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi và các mối quan tâm chính của nhau".
Ông Lật cũng chỉ trích các lệnh trừng phạt chống lại Nga, kêu gọi hợp tác nhiều hơn với Moscow về "đấu tranh chống lại sự can thiệp từ bên ngoài, các lệnh trừng phạt và quyền tài phán dài hạn".
Mặc dù không có gì lạ khi Trung Quốc bỏ qua một số nội dung các cuộc gặp cấp cao trong bản tường trình chính thức, nhưng sự khác biệt đáng kể giữa tuyên bố của Bắc Kinh và Moscow đã thu hút sự chú ý của các chuyên gia.
"Phiên bản tiếng Nga đã đi xa hơn nhiều so với bất kỳ phiên bản tiếng Trung Quốc nào. Nếu họ không làm rõ vấn đề này với Bắc Kinh, điều đó có thể thực sự khiến một số người ở Bắc Kinh tức giận," Brian Hart, thành viên của Dự án Quyền lực Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, viết.
Tin xấu cho Trung Quốc?
Moscow và Bắc Kinh đã trở thành đối tác thân thiết hơn trong những năm gần đây khi cả hai đều đối mặt với căng thẳng với phương Tây, với việc ông Tập và ông Putin tuyên bố hai nước có quan hệ đối tác "không giới hạn" vài tuần trước khi Nga xâm lược Ukraine.
Nhưng những thất bại gần đây của Nga ở Ukraine có thể tạo ra một tình thế khó xử nghiêm trọng cho Trung Quốc, chỉ vài tuần trước khi ông Tập được cho là sẽ có nhiệm kỳ nắm quyền thứ ba mang tính phá vỡ quy chế hiện có tại Đại hội quan trọng của Đảng Cộng sản.
"Bắc Kinh không thể ngồi yên nhìn Nga bị đánh bại ở Ukraine, bởi vì điều đó sẽ dẫn đến (chí ít) là một nước Nga suy yếu nghiêm trọng, một đồng minh kém hữu ích hơn và ít có khả năng thu hút sự chú ý của Washington hơn, và (nhiều nhất) có thể tạo ra bất ổn chính trị ở Moscow," Hal Brands, giáo sư về các vấn đề toàn cầu tại Đại học Johns Hopkins, viết trên Twitter.
Brands nói thêm, bất ổn chính trị ở Moscow có thể tạo ra bất ổn trong "quan hệ đối tác chiến lược" mà ông Tập đã đầu tư rất nhiều.
"Bạn có thể đặt cược rằng, khi vị thế của Nga xấu đi, Putin sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ ngày càng tăng của Trung Quốc. Nếu Bắc Kinh không tìm ra cách cung cấp một số hỗ trợ như vậy, chúng ta có thể thấy mối quan hệ đối tác Trung-Nga trở nên căng thẳng hơn nhiều so với tưởng tượng của nhiều nhà phân tích," ông ta viết.
Có thể đặt câu hỏi rằng Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ Nga ở mức độ nào với cái giá phải trả là lợi ích và mục tiêu chiến lược của riêng họ. Cho đến nay, Bắc Kinh đã không cung cấp viện trợ quân sự hoặc tài chính trực tiếp cho Moscow mà chúng có thể châm ngòi cho các lệnh trừng phạt từ Washington.
Một số chuyên gia coi mối quan hệ ngày càng tăng giữa Trung Quốc và Nga là mối quan hệ chủ yếu thực dụng, dựa trên các tính toán chi phí - lợi nhuận và có thể dễ dàng thay đổi.
Hart, chuyên gia của CSIS viết: "Mối quan hệ Trung - Nga không dựa trên 'các giá trị được chia sẻ' hay cảm xúc tôn trọng / thiện cảm ... Nó chủ yếu dựa trên lợi ích. Và lợi ích có thể thay đổi nhanh chóng khi các động lực thay đổi."
Ông nói thêm: "Điều này không có nghĩa là mối quan hệ Trung - Nga yếu đi. Chỉ là nó chưa chắc đã lâu bền."
Opmerkingen